Presidentja Osmani pret Forumin e Grave, Paqes dhe Sigurisë 

Më 15-16 prill 2024, Presidentja e Kosovës SH.S. Vjosa Osmani ishte nikoqire e Forumit të dytë ndërkombëtar të Grave, Paqes dhe Sigurisë në Prishtinë, me temën “Rishikimi i Sigurisë”. Forumi mblodhi liderë dhe aktivistë nga e gjithë bota për të diskutuar zgjidhjet për dy çështje kyçe që prekin sigurinë e grave dhe vajzave në situata konflikti dhe pas konfliktit globalisht: dhuna seksuale dhe ndryshimet klimatike. 

Në hapje të Forumit, Drejtoresha Ekzekutive e RrGGK-së, Igballe Rogova u shfaq në mesin e grave të tjera nga sektorë të ndryshëm në një performancë që theksoi të kaluarën, të tashmen dhe të ardhmen mes fjalëve të hapjes. Ajo tha: 

Para luftës, 

gjatë luftës, 

dhe pas luftës shkova nëpër fshatra, qyteza dhe qytete 

për t’u siguruar që nevojat, frika, të drejtat dhe zërat e grave dhe vajzave në Kosovë të dëgjohen. 

Së bashku me kaq shumë aktiviste dhe feministe të pabesueshme në Kosovë, ne i mbështetëm ato që të flasin dhe të veprojnë. 

Dhe ne do të vazhdojmë ta bëjmë këtë, çdo ditë, për të GJITHË. 

Isha këtu. 

Ne jemi Këtu. 

Dhe po, Ne do të jemi këtu. 

Ajo theksoi rëndësinë që aktivistët të punojnë së bashku për të çuar më tej paqen dhe sigurinë për gratë.  

Të mbijetuarat e dhunës seksuale ndanë historitë e tyre gjatë Forumit, duke u bërë thirrje qeverive të ndërmarrin veprime për të mbrojtur të mbijetuarat dhe të kërkojnë drejtësi për krimet e kryera. 

Organizatat anëtare të RrGGK-së si Qendra Kosovare për Rehabilitimin e Viktimave të Torturës (QKRMT) u angazhuan në mënyrë aktive në Forum, duke organizuar diskutime për krijimin e sistemeve mbështetëse për të mbijetuarat e dhunës dhe për udhëtimin e të mbijetuarve meshkuj nga trauma e luftës deri në heshtje. Nën patronazhin e Presidentës Osmani, artistja Alketa Xhafa Mripa mblodhi fustanet për ekspozitën që do të përgatisë në Hagë. Anëtaret e RrGGK-së QKRMT, Medica Kosova, Medica Gjakova dhe Qendra për Promovimin e të Drejtave të Grave mbështetën, duke dhuruar fustane dhe duke shpjeguar kuptimin e veçantë të secilës veshje që lidhet me të mbijetuarat e tyre. Ashtu si ekspozita e mëparshme “Duke menduar për ty” e mbajtur në Prishtinë nën patronazhin e Presidentes Jahjaga, ekspozita do të synojë të rrisë ndërgjegjësimin ndërkombëtar në lidhje me gjendjen e rëndë të grave që vuajtën dhunën seksuale në luftë dhe mungesën e vazhdueshme të drejtësisë për këtë krim të tmerrshëm.  

Drejtoresha e Programit dhe Hulumtuesja Udhëheqëse e RrGGK gjithashtu moderuan këtë panel me temën “Thyerja e ciklit të pandëshkueshmërisë: avancimi i përgjegjësisë për dhunën seksuale të lidhur me konfliktin”. Duke marrë parasysh se mosndëshkimi i vazhdueshëm mbetet një sfidë kryesore në adresimin e dhunës seksuale të lidhur me konfliktin, panelistët diskutuan faktorët kryesorë që kontribuojnë në mosndëshkimin, si sistemet e dobëta dhe të korruptuara ligjore, vullneti i dobët politik për ndjekjen penale të krimeve dhe sfidat në mbledhjen e provave në mes të konfliktit. Kërkuan të identifikonin rekomandime për përmirësimin e kuadrit ligjor në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar drejt adresimit të mosndëshkimit. 

Gjatë konferencës, presidentja nënshkroi edhe një marrëveshje me Zyrën për Çështjet Globale të Grave të Sekretarit Amerikan Blinken me praninë e ambasadorit amerikan Jeffrey Hovenier, duke hapur Qendrën Rajonale për Gratë, Paqen dhe Sigurinë në Kosovë. Qendra, e projektuar përmes bashkëpunimit ndërmjet qeverisë dhe shoqërisë civile, do të dokumentojë, ndajë dhe do të çojë përpara rekomandimet nga Kosova dhe rajoni për të avancuar agjendën e grave, paqes dhe sigurisë kudo në botë. 

Gjatë disa seancave, Presidentja vëzhgoi rastin e fundit të femicidit në momente heshtjeje, bëri thirrje që gjykatat të zbatojnë siç duhet kodin penal me dënime më të forta dhe bëri thirrje që qytetarët të punojnë së bashku për të dënuar dhe ndaluar dhunën ndaj grave. 

Të martën, disa akterë duke përfshirë RrGGK, UN Women, ish-ambasadorën Teuta Sahatqija dhe të tjerë veshën këpucë të kuqe në shenjë njohjeje të grave që kanë pësuar dhunë dhe për të demonstruar vizualisht nevojën për rritjen e mëtejshme të solidaritetit midis grave drejt realizimit të qëllimeve të përbashkëta feministe. 

RrGGK, në bashkëpunim të ngushtë me anëtaret e saj, planifikon të paraqesë rekomandime pas Forumit për çështjet që Qeveria e Kosovës, ndër akterët e tjerë, mund t’i çojë përpara dhe t’i zbatojë.