Problemi

Pavarësisht zotimeve ligjore për barazi gjinore, zbatimi i Buxhetimit të Përgjegjshëm Gjinor (BPGJ) në Kosovë mbetet i dobët. Edhe pse më shumë institucione paraqesin anekse të BPGJ-së, cilësia e tyre është e dobët dhe mungon transparenca. Dokumentet kyçe fiskale rrallë shpjegojnë se si buxhetet mbështesin barazinë gjinore, ndërsa konsultimet publike shpesh anashkalohen. Vazhdon financimi i pamjaftueshëm i prioriteteve si kujdesi për fëmijë, mbikëqyrja e punës, mbështetja për personat me aftësi të kufizuar dhe shërbimet për DHBGJ. Forcimi i BPGJ-së është thelbësor për përmbushjen e detyrimeve ligjore dhe promovimin e shpenzimeve publike të barabarta.

Strategjia e RrGK-së

Përmirësimi i institucionalizimit të buxhetimit të përgjegjshëm gjinor në Kosovë, drejt përmirësimit të zbatimit të Ligjit për Barazi Gjinore, i realizuar përmes:

• Politikave fiskale më të informuara nga analiza gjinore;
• Rritjes së kapaciteteve të OShC-ve për të avokuar për zbatimin e BPGJ-së;
• Rritjes së njohurive të zyrtarëve për BPGJ-në;
• Rritjes së pjesëmarrjes së grave në konsultimet publike për buxhetin;
• Përmirësimit të pjesëmarrjes së OShC-ve në integrimin e perspektivës gjinore në financimin e ndryshimeve klimatike.

Aktivitetet kryesore

• Avokimi për institucionalizimin e buxhetimit të përgjegjshëm gjinor (BPGJ) në ligjet dhe proceset kryesore buxhetore, përfshirë Ligjin për Menaxhimin e Financave Publike, Ligjin për Prokurimin Publik, Ligjin për Financat e Pushtetit Lokal, si dhe Ligjin për Buxhetin e vitit 2026 dhe Kornizën Afatmesme të Shpenzimeve.
• Monitorimi i zbatimit të BPGJ-së përmes raporteve mbikëqyrëse duke përdorur treguesit SDG 5.c.1 dhe PEFA;
• Përmirësimi i kapaciteteve për BPGJ në ministri dhe komuna, veçanërisht për shërbimet sociale dhe buxhetimin lidhur me klimën;
• Finalizimi dhe publikimi i analizave gjinore për transportin dhe ndryshimet klimatike, për të informuar më shumë për buxhetim të përgjegjshëm gjinor dhe klimatik;
• Kryerja e llogaritjeve të kostove të shërbimeve për dhunën në baza gjinore në gjashtë shtete të Ballkanit Perëndimor dhe publikimi i një raporti rajonal;
• Avokimi me partnerë dhe organizata anëtare për heqjen e taksës mbi produktet menstruale;
• Finalizimi dhe promovimi i dokumentit të Rrjetit të Mbikëqyrjes së Buxhetimit Gjinor (RRMBGJ) mbi llogaridhënien e donatorëve dhe forcimi i ndikimit të RRMBGJ-së përmes ngritjes së kapaciteteve dhe bashkëpunimit rajonal;
• Vazhdimi i trajnimit dhe mentorimit të OShC-ve, përfshirë Demokracia Plus dhe Mitrovica Women’s Association, për të rritur avokimin për BPGJ.

Arritjet tona

• Avokuam me sukses për përfshirjen e një Aneksi të BPGJ-së në Qarkoren e Buxhetit;
• Bashkë-zhvilluam kurrikulën e parë në Kosovë për trajnimin mbi BPGJ-në me Agjencinë për Barazi Gjinore dhe Institutin Kosovar të Administratës Publike, certifikuam trajnerë dhe promovuam përdorimin e saj në nivel vendi me partnerët;
• Forcuam kapacitetet e BPGJ-së të 475 zyrtarëve komunalë dhe të ministrive, duke mbështetur analiza gjinore në ministritë kryesore dhe në qeverisjen lokale;
• Kryem një vlerësim novator global të kostos së dhunës në baza gjinore, me metodologji të miratuar ndërkombëtarisht;
• Siguruam rritje prej 67% në Buxhetin e Shtetit për vitin 2025 për shpenzimet bazë të strehimoreve për dhunë krahasuar me vitin 2024, dhe rritje prej €128,776 (31%) për Zyrën për Mbrojtjen dhe Ndihmën e Viktimave, siç u rekomandua, duke rezultuar me 10 punonjës të rinj dhe një fuqi punëtore totale prej 46 personash (një rritje prej 28%).
• Publikuam përmbledhjet e para në Kosovë mbi Kornizën Gjinore të PEFA-s dheSDG 5.c.1.
• Ndihmuam themelimin dhe rritjen e Rrjetit të Mbikëqyrjes së Buxhetimit Gjinor (RRMBGJ)” dhe ndërtuam kapacitetet e OShC-ve, donatorëve dhe zyrtarëve komunalë për të avokuar për BPGJ dhe për të përfshirë gratë në proceset buxhetore.