RrGGK publikon raportin më të ri: Ngacmimi seksual në Kosovë

 Sot, Rrjeti i Grupeve të Grave të Kosovës (RrGGK) publikoi raportin më të ri hulumtues të titulluar Ngacmimi seksual në Kosovë
 Fjalimet e hapjes janë dhënë nga Igballe Rogova, Drejtore Ekzekutive e RrGGK; Edona Hajrullahu, Kryeshefe Ekzekutive e Agjencisë për Barazi Gjinore (ABGJ); dhe Christian Geosits, Drejtor i Zyrës së Austrian Development Agency (ADA). 
Ky raport, për herë të parë, analizon kornizën ligjore që ndërlidhet me ngacmimin seksual në Kosovë; përceptimet dhe qëndrimet drejt ngacmimit seksual; shtrirjen e tij; dhe përgjigjen institucionale. 
    Hulumtimi ka përfshirë rishikimin e kornizës ligjore, një anketim të realizuar në vitin 2015, në të cilin u përfshinë 1,315 qytetarë dhe më shumë se 200 intervista me përfaqësues të institucioneve publike, organizata të shoqërisë civile si dhe akterë tjerë kyç. Raporti përmbyllet me rekomandime për amandamentimin e kornizës ligjore dhe përmirësimin e përgjigjes institucionale për ngacmimin seksual. 
   "Në qoftë se brezi ynë nuk i trajton këto çështje, atëherë këto do të kalojnë tek brezat e ardhshëm dhe do të përkeqësohen e do të thellohen më shumë", tha Edona Hajrullahu. "Prandaj unë jam e kënaqur që ky raport është publikuar dhe në emër të ABGJ-së, unë do të doja të theksoj se sa mirë ndihemi për bashkëpunimin e mirë që kemi me RrGGK dhe se sa shumë e vlerësojmë angazhimin e tyre në fusha të ndryshme që kanë të bëjnë me fuqizimin e grave." 
Ky hulumtim është financuar nga ADA dhe është realizuar në bashkëpunim të ngushtë me ABGJ, dhe grupin tonë këshillues. 
    “Duhet të them se unë kam qenë i mahnitur me të dy raportet e RrGGK-së të publikuara së fundi: Mjaft më me arsyetime dhe Ngacmimi seksual në Kosovë, dhe jam shumë i lumtur që ADA është në pozitë për të ndihmuar njerëzit që e dinë se çfarë po bëjnë”, tha Christian Geosits . "Kosova ka kaq shumë ligje, ne nuk kemi nevojë për më shumë, kemi nevojë për harmonizimin dhe zbatimin e tyre në mënyrën e duhur. Prandaj, ADA është shumë krenare që ka mbështetur raportin e parë të plotë mbi ngacmimin seksual." 
     Më pas, dy nga katër bashkë-autorët e raportit, Ariana Qosaj – Mustafa, Eksperte Ligjore dhe Kryetare e Bordit të  RrGGK-së; dhe Adelina Berisha, Koordinatore për Avokim në RRGGK, prezantuan gjetjet kryesore të hulumtimit:

Perceptimet dhe vetëdijësimi i qytetarëve
  • 31.5 % të kosovarëve mendojnë se thirrja me emra: loqk, zemër, shpirt, syn, llokum është ngacmim seksual.
  • 43.8% e kosovarëve thonë se fishkillëmat në rrugë janë ngacmim seksual.
  • 49.0% e kosovarëve konsiderojnë pickimet, prekjet, apo shtyrjet si forma të ngacmimit seksual.
  • Një përqindje më e lartë e burrave sesa e grave, priren të identifikojnë pjesën më të madhe të formave të ngacmimit seksual si të tilla.
  • Personat më të mëdhenj në moshë kanë më shumë të ngjarë sesa personat më të rinj që të identifikojnë më shumë forma të ngacmimit si të tilla.
Përhapja e ngacmimit seksual të raportuar nga respondentët
  • 48.5% e kosovarëve kanë përjetuar ndonjë formë të ngacmimit seksual gjatë jetës së tyre.
  • 64.1% e grave raportojë se kanë përjetuar ngacmim seksual, 32.5% është pjesa e burrave që kanë përjetuar ngacmim seksual.
  • Forma e ngacmimit seksual më e përhapur sipas të anketuarve është që dikush të bëjë komente të padëshiruara seksuale, shaka apo gjestikulacione për ty apo në lidhje me ty, përfshirë këtu edhe në rrugë.
  
Lloji i ngacmimit seksual:
  • Një në tre gra (34.2%) krahasuar me vetëm 1.6% të burrave, kanë raportuar që të tjerët i kanë rënë borisë së automjetit ndërkohë që ato kanë qenë duke ecur në rrugë.
  • 46.4% e grave dhe vetëm 3.9% e burrave, kanë raportuar që të tjerët u kanë fishkëllyer.
  • 26.4% e grave dhe 3.3% e burrave janë ndjekur nga dikush.
 
Nga kush:
  •  Nga 561 persona që raportonin se ishin ngacmuar seksualisht në vitin 2014, ata kryesisht ishin ngacmuar nga persona të panjohur në rrugë (421 respondentë).
  • Respondentët kanë raportuar edhe se janë ngacmuar nga të njohur (77 respondentë), shokë (51), kolegë pune (20), mësimdhënës (12), shefi në punë (7), dhe partnerët e respondentëve (2).
  • Gratë kanë prirje të ngacmohen më shumë nga persona të panjohur në rrugë dhe shokë sesa burrat. Burrat kanë më shumë të ngjarë të ngacmohen nga shokët sesa nga gratë.
Reagimet institucionale ndaj ngacmimit seksual
Disa përfaqësues të institucioneve ende nuk kanë njohuri lidhur me ngacmimin seksual, përkufizimin e tij dhe kornizën ligjore përkatëse. Kjo gjë e pengon aftësinë e tyre për t’iu përgjigjur me efektivitet rasteve të ngacmimit seksual. Ngacmimi seksual ka prirje të keqkuptohet si përdhunim apo sulm seksual, ndërkohë që format “më pak serioze” ose “serioze” të ngacmimit seksual janë ose të panjohura ose konsiderohen si jo shumë të rëndësishme. Krahas kësaj, disa përfaqësues të institucioneve, njëlloj sikurse bashkë-qytetarët e tyre, kanë prirje të fajësojnë viktimat për ngacmimin seksual. Kjo, së bashku me marrëdhëniet e përhapura pushtetit, të përmendura më sipër, midis abuzuesit dhe të abuzuarit, kontribuojnë në frikën që kanë viktimat për të raportuar rastet e ngacmimit seksual. Nëse rastet nuk raportohen në institucione, institucionet nuk mund t’i trajtojnë ato në mënyrë efektive. Fakti që janë raportuar kaq pak raste, së bashku me mungesën e përkufizimit eksplicit të ngacmimit seksual në kodin penal, e vështirëson gjurmimin dhe vlerësimin e prirjeve në reagimin institucional.