RrGK e shqetësuar nga akuzat e fundit të pabazuara nga KMDLNJ, bën thirrje për mbështetje të vazhdueshme publike për të mbijetuarat e dhunës seksuale të kryer gjatë luftës në Kosovë

Prishtinë – Rrjeti i Grave të Kosovës (RrGK) shpreh shqetësim të thellë në lidhje me deklaratat e bëra nga Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut (KMDLNJ) lidhur me kompensimin e personave që kanë përjetuar dhunë seksuale gjatë luftës në Kosovë.

Sot, KMDLNJ deklaroi në media se “është manipuluar me numrin e viktimave të dhunës seksuale gjatë luftës” dhe se “pa asnjë dëshmi apo listë të mbështetur në fakte është spekuluar me listën prej 20,000 viktimave të dhunës seksuale e që është keqpërdorur dhe po keqpërdoret edhe nga politika ashtu edhe nga sektori joqeveritar”.

Së pari, në këtë deklaratë, KMDLNJ kundërshton vetveten; thuhet se nuk ka listë dhe pastaj sugjeron menjëherë se ekziston një listë. Nuk ka asnjë listë dhe nuk mund të ketë asnjë listë, duke pasur parasysh natyrën specifike të këtij krimi të urryer. Ndërkombëtarisht, provat kanë dëshmuar se për shumë arsye, kurrë nuk do të lajmërohen të gjitha të mbijetuarat. Prandaj, ashtu si me prevalencën e ndonjë krimi të tillë, është e pamundur të arrihet ndonjëherë në një numër të caktuar.

Vlerësimi i “më shumë se 20,000 grave” rrjedh nga disa burime. Ndër më bindëset, bazuar në një studim të grave refugjate të kryera nga Qendra për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, Hynes dhe Lopes Cardozo, vlerësuan se midis 23.200 dhe 45.600 grave kosovare u përdhunuan ndërmjet gushtit 1998 dhe gushtit 1999.[1]

Autorë të tjerë jashtë Kosovës, me absolutisht asnjë interes politik, kanë dhënë vlerësime të ngjashme, siç janë detajuar në raportet paraprake të RrGK-së. Këto vlerësime nuk përfshijnë gratë e etnive të tjera ose burrat që kanë përjetuar dhunën seksuale dhe që gjithashtu kualifikohen për përfitime shtetërore sipas Ligjit të ndryshuar për Statusin dhe të Drejtat e Dëshmorëve, Invalidëve, Veteranëve, Anëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Viktimave të Dhunës Seksuale të Luftës, Viktimat Civile dhe Familjet e Tyre.

Lidhur me faktin se krime të tilla të rënda raportohen rrallë, nuk është aspak befasuese që vetëm 968 persona kanë aplikuar për njohjen e statusit. Përkundrazi, kjo tregon se u lajmëruan shumë gra të guximshme.

“Në Bosnjë dhe Herzegovinë, u përdhunuan rreth 60,000 gra, por aplikuan përafësisht 1000”, tha Igballe Rogova, Drejtore Ekzekutive e RrGK. “Pse? Sepse ato nuk donin të lajmëroheshin për shkak të stigmës. Pra, shumica e të mbijetuarave mund të mos aplikojnë, por për to është më e rëndësishme që shoqëria të mos i stigmatizojë më”.

RrGK dhe anëtarët e saj e dinë nga përvoja se disa të mbijetuara nuk duan të lajmërohen për arsye personale. Shoqëria duhet të respektojë zgjedhjen e tyre. Ne nuk kemi të drejtë të presim apo të kërkojmë që ato të lajmërohen në qoftë se ato zgjedhin të mos e bëjnë këtë. Ajo që është e rëndësishme është që të mbijetuarava tu njihet statusi dhe të jenë plotësisht të mbështetura nga institucionet dhe shoqëria kosovare.

Në përfundim, ne jemi thellësisht të dëshpëruara që deklarata të tilla të dëmshme mund të vinin nga KMDLNJ, e cila historikisht ka qenë mbrojtëse e të drejtave dhe lirive të njeriut në Kosovë.

RrGK vazhdon të shprehë mbështetjen e saj të fortë për të gjitha gratë dhe të gjithë burrat që kanë përjetuar dhunën seksuale gjatë luftës. Ne do të vazhdojmë të kërkojmë drejtësi, si dhe kërkojmë njohje dhe respekt për të gjithë të mbijetuarit.

RrGK është një rrjet i 143 organizatave të ndryshme të të drejtave të grave që mbështet, mbron dhe promovon të drejtat dhe interesat e grave dhe vajzave në tërë Kosovën.

Nënshkruesit:

Rrjeti i Grave të Kosovës

Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës

Medica Gjakova

Medica Kosova

Qendra për Promovimin e të Drejtave të Grave

Fondacioni Jahjaga

______________________________________________________________

[1] Më konkretisht, ata shpjeguan: “Ne kemi vërejtur se prevalenca e përdhunimit tek gratë ishte 4.3% (n 560) (95% interval i besimit [CI] 2.7-5.9) dhe 6.1% (95% CI 4.1-8.2) e grave qoftë të përdhunuara ose që kanë qenë dëshmitare të përdhunimit. Raportet më të hershme anekdotale nga kampet e refugjatëve në Maqedoni dhe Shqipëri zbuluan rrëfime rreth përdhunimeve masive të grave shqiptare. Duke ekstrapoluar këto gjetje të anketës në rreth 800,000 gra shqiptare kosovare mbi moshën 15 vjeçare, ne vlerësuam se numri i grave kosovare shqiptare të përdhunuara ndërmjet gushtit 1998 dhe gushtit 1999 është midis 23,200 dhe 45,600” (“Dhuna seksuale kundër grave në vendosjen e refugjatëve,” Gazeta e Shëndetit të Grave dhe Mjekësisë me bazë Gjinore, 9, nr.8, 2000: f. 819-824).